محاسبه ماليات در Excel يك فرمول تو درتو مي باشد.

كه براي محاسبه ماليات حقوق و دستمزد در Excel يك شخص در ماه مورد استفاده قرار مي‌گيرد .لازم ميدانم كه بگويم اولا اين فرمول نياز مختصري به دانستن حسابداري دارد و ثانيا اينكه اعداد مندرج در فرمول براساس جدول ماليات حقوق و دستمزد مي باشد كه همه ساله بر اساس يك فرمول خاص محاسبه شده و از طريق وزارت اقتصاد و دارائي  به اطلاع تمامي شركتها مي رسد كه شركتها نيز بايستي ماليات حقوق را بر اين اساس محاسبه و از حقوق كسر نمايند.

ناگفته نماند كه اعداد مورد محاسبه درفرمول در سال 1385 مورد استفاده قرارمي گرفته است.

 چگونگي محاسبه فرمول ماليات در Excel :

 در محاسبه ماليات حقوق . هميشه داراي يك مبلغي هستيم كه به آن معافيت مالياتي مي گويند در حقيقت براي عادلانه تر شدن ماليات مبلغ حقوق در يافتي  تا اين مبلغ از پرداخت ماليات معاف خواهد بود مابقي حقوق در يافتي مستقيما به جدول مالياتي  برده شده ومحاسبه مي شود . 

 مثال 1 : محاسبه فرمول ماليات حقوق در اكسل

 كل حقوق در يافتي شخصي در پايان ماه معادل  25,500,000  ريال مي باشد ماليات اين شخص به ترتيب زير خواهد بود .

 نكته قابل توجه اينكه چون افراد در جامعه داراي مبلغ حقوق هاي مختلف مي باشند بنابراين  هميشه باقيمانده فوق با نرخ ثابت ده درصد محاسبه نخواهد شد .  بنابر اين لازم است كه نرخ هاي محاسبه با توجه به افزايش حقوق نيز افزايش يابد  چرا كه در اين صورت پرداخت ماليات  عادلانه تر خواهد بود . پس طبق جدول مالياتي  نرخ ها از 10 و 20 و 25و 30 و35 درصد تشكيل شده است . ب

ه مبالغي كه در فاصله درصد هاي مذكور قرار مي گيرد طبقه مالياتي مي گوييم .يعني اينكه اگر حقوق شما را از معافيتي كه قبلا ذكر شد كسر كنيم عددي باقي خواهد ماند كه اين عدد تا مبلغ 5,660,000  ريال    با نرخ 10 درصد محاسبه ميكنيم بعد اگر باز هم مبلغي باقي ماند آن مبلغ تا ميزان  10,493,333  ريال  با نرخ 20 درصد و باز هم اگر عددي باقي ماند تا ميزان 22,993,333 ريال  با نرخ 25 درصد محاسبه ميكنيم كه اگر باز هم عددي باقي ماند تا ميزان 85,493,333 ريال   با نرخ 30 درصد محاسبه مي كنيم  در نهايت اگر باز هم عددي  باقي ماند تا ميزان 100,000,000 ريال با نرخ 35 درصد محاسبه مي كنيم .

مثال2 - محاسبه ماليات حقوق در اكسل

 فرض كنيد حقوق در يافتي شخصي در پايان ماه معادل 5,660,000 ريال  مي‌باشد ماليات اين شخص به ترتيب زير محاسبه مي شود .

براي راحتتر شدن موضوع اينگونه ميگوييم كه طبقه اول ماليات تا 5,660,000 ريال مي باشد پس ماليات اين طبقه اينگونه خواهد بود كه   3500000= 2160000 -5660000   ريال كه ده درصد آن مساوي 350000ريال ميباشد .  اگر5660000 ريال را در سلول   A1 بنويسيم فرمول محاسبه ماليات در اكسل مساوي خواهد بود با :

فرمول زير به صورت بهم ريخته در وبلاگ مشاهده مي شود براي ديدن فرمول صحيح اينجا را كليك نماييد

=IF(AND(A1>2160000,A1<5660000),(A1-2160000)*.1,0)

  در حقيقت اين بخش از فرمول براي محاسبه طبقه اول جدول مي باشد .

مثال 3 : محاسبه ماليات حقوق در اكسل

فرض كنيد حقوق دريافتي شخصي در پايان ماه معادل 10,493,333 ريال  ريال باشد ماليات حقوق اين شخص به ترتيب زير خواهد بود .

ابتدا مي گوييم  چون اين عدد بزگتر از 5660000 ريال است پس ما ديگر نيازي به محاسبه ماليات تا 5660000 ريال نداريم چون در فرمول قبلا محاسبه شده است . تنها كاري كه مي كنيم بايستي مابقي عدد بزرگتر از 5660000ريال را محاسبه كنيم وماليات طبقه اول را به آن اضافه كنيم . بنابر اين :

فرمول زير به صورت بهم ريخته در وبلاگ مشاهده مي شود براي ديدن فرمول صحيح اينجا را كليك نماييد

IF(AND(A1>2160000,A1<=5560000),(A1-2160000)*0.1, IF(AND(A1>5560000,A1<=10493333),(A1-5660000)*0.2+350000,0))

در فرمول بالا وقتي بعد از IF    تابع   AND   مي آوريم در واقع شما دامنه شرط خود را افزايش داده  و به نوعي با ايجاد علامت كوچكتر و بزرگتر دامنه شرط  خود را با  AND محدود مي كنيد . مي گوييد اگر A1  بزرگتر از 2160000  و A1  كوچكترومساوي با 5660000 باشد  آنگاه جواب شرط ما بايستي معافيت را كسر كرده سپس در درصد طبقه اول ضرب كند ادامه فرمول نيز به همين ترتيب چون پرانتز IF  اول بسته نشده است بنابر اين مي توانيم IF  ديگر ايجاد كرده و ادامه مي دهيم . اگر A1   بزرگتر از   5660000 و  كوچكتر و مساوي  با  10493333باشد  آنگاه جواب شرط دوم ما بايستي منهاي 5660000 سپس در درصد طبقه دوم (20 درصد ) ضرب شود ودر نهايت با حاصل ماليات طبقه اول جمع شود.  كه جواب فرمول شما مساي 1316667 خواهد شد و نكته قابل توجه اينكه با دادن شرط AND  در حقيقت شما تمام اعداد بين هر طبقه را مد نظر قرار خواهيد داد .

 براي توضيح بيشتر نحوه تايپ تابع IF در اكسل به شرح زير مي‌باشد:

(جواب درصورتي كه شرط تابع برقرار نباشد ,  جواب درصورتي كه شرط تابع برقرار باشد, شرط) IF

نكته : ما در فرمول وقتي علامت  بزرگتر از  <  مي گذاريم در واقع    خود آن عدد را در نظر نمي آوريم و وقتي علامت <=  مي گذاريم    در واقع خود آن عدد و كوچكتر از آن عدد را مد نظر قرار ميدهيم . مهم اينست كه فقط 2160000ريال علامت مساوي ندارد كه منطق فرمول همين است چون 2160000  عددي است كه از پرداخت ماليات معاف است . بقيه اعداد هر طبقه يكبار در فرمول مورد محاسبه قرار مي گيرند چون يكباردر يك IF   ماكسيمم فرمول محسوب شده و در محاسبه قرار مي گيرد و در IF   ديگر مينيمم فرمول در نظر گرفته مي شود .

به طور ساده تر  :  اگر سلول عدد وارده را A1   فرض كنيم  مي توان گفت  :

اگر   A1  بزرگتر باشد از  2160000 (شرط تابع ) و A1    كوچكترو مساوي با5660000 باشد آنگاه  جواب شرط هر عددي شد منهاي معافيت مالياتي سپس ضربدر نرخ طبقه اول (10% )   در قسمت جواب  در صورتي كه شرط  تابع برقرارنباشد تابع  IF   بايد دقت شود كه پرانتز اول بسته نشود چون در اين صورت قادر به ادامه فرمول نخواهيد بود پس ادامه ميدهيم  اگرA1  < باشد از 5660000 كه سقف  طبقه اول است (دقت شود كه ديگر 5660000 علامت مساوي نمي گيرد چون در اين صورت جواب فرمول شما غلط خواهد بود چرا كه بايد يك بار كوچكتر و مساوي و يك بار ديگر بزرگتر ومساوي باشد كه اين منطق درستي نيست ) و كوچكترومساوي باشد از 104933333 كه سقف طبقه دوم مالياتي مي باشد در اين صورت جواب درست اينست كه A1  منهاي 5660000 سپس در نرخ طبقه دوم (20 % ) ضرب مي كنيم جواب هر چه شد با عدد 350000  جمع شود .

 ( عدد 350000 در حقيقت ماليات طبقه اول در حالتي كه ما عدد 5660000 را وارد كرده باشيم مي باشد .مي دانيد چرا اين كار را انجام داديم ؟ چون ما وقتي در فرمول با علامت كوچكتر وبزرگتر فاصله بين اعداد را محدود مي كنيم و طبقه به طبقه پيش مي رويم پس ديگر نياز نيست تا فرمول طبقه اول را در طبقه دوم  بگنجانيم از طرفي براي درست بودن جواب بايستي ماليات طبقه اول را در جواب طبقه دوم بنگنجانيم پس مي توانيم بگوييم جواب طبقه دوم هر چه شد با نهايت ماليات طبقه اول جمع شود )مجددا در بخش جواب نادرست تابع IF   طبقه دوم با يك IF  ديگر شروع مي كنيم تا تابع تودر تو ادامه يابد كه : اگر A1  <  باشد از 10493333 و A1  كوچكتر و مساوي 22993333  باشد آنگاه  A1  منهاي 10493333 جواب هر چه شد ضرب در نرخ طبقه سوم (25 % )  سپس جواب بايستي بنا به همان دليلي كه در بالا ذكر شد با عدد 1316667 جمع شود . لازم به توضيح است كه عدد 1316667 از تركيب دو عدد مي باشد يعني نهايت ماليات طبقه اول و دوم (350000+966667) پس در اين قسمت نيز ماليات طبقه هاي قبلي نيز دخيل شد . ادامه مي دهيم كه اگر A1  بزرگتر باشد از 22993333 و A1  كوچكتر ومساوي باشد با85493333 (كه عدد سقف طبقه چهارم مي باشد )

آنگاه A1  منهاي 22993333 كه جواب هر چه شد در نرخ طبقه چهارم (30%) ضرب مي كنيم و با ماليات طبقه هاي قبلي جمع مي كنيم يعني (350000+966667+ 3125000) = 4441667 ودر نهايت ادامه مي دهيم اگر A1 بزرگتر باشد از 85493333 و كوچكتر مساوي 100000000 آنگاه A1   بايستي منهاي 85493333 شود سپس در نرخ مالياتي طبقه آخر (35%)‌ضرب شود و در نهايت با ماليات محاسبه شده طبقه هاي قبلي جمع شود .

يعني با عدد 23191667 جمع شود (اگر عدد 85493333 را در فرمول قرار دهيد ماليات تا اين طبقه مساوي اين عدد خواهد شد )

 دقت كنيد كه در تابع  IF  وقتي پرانتز اول باز شد نبايد تا آخر فرمول بسته شود چون فرمول شما تا همان جا كه پرانتز بسته مي شود خواهد بود . به ياد داشته كه پرانتز اول با رنگ مشكي در اكسل مشخص مي باشد و با رنگ مشكي نيز بسته مي شود بقيه پرانتز ها با توجه به توابع ايجاد شده بعدي به رنگهاي ديگر مي باشد كه اين مي تواند در تشخيص بهتر شما در مورد ابتدا و انتهاي هر تابع كمك كند .  

 با عرض پوزش از اينكه توضيح فرمول كمي با فرهنگ لغت حسابداري توضيح داده شد  چرا كه اين فرمول نيازمند چنين توضيحي بود .  

 اميد وارم مورد قبول دوستان واقع شود .

  بيژن باقري نژاد